Nhân dịp Joaquin Phoenix thủ vai Hoàng tử Hề của thế giới tội phạm, một comics fan và là người đã đào sâu về Joker quá nhiều sẽ liệt kê cũng như phân tích cho các bạn về vài câu nói hay (có thật và có nguồn đàng hoàng), góp phần định nghĩa hình tượng Joker trong suốt gần 80 năm lịch sử nhân vật này xuất hiện.

The Joker, đặc biệt sau diễn xuất tuyệt vời của Heath Ledger, đã trở thành một trong những ác nhân được hâm mộ nhất thế giới văn hóa đại chúng. Sự hâm mộ đó thậm chí còn được đôn lên đến một cách “lố bịch” khi hàng chục Fanpage lẫn các trang báo đã không ít lần lên bài kiểu “Những triết lý của Joker” hay “Những câu nói bất hủ của Joker”, mà 50% trong số đó đều là… nhét chữ vào miệng của nhân vật này chứ chưa từng xuất hiện trong truyện tranh.

Điều đó góp phần “anh hùng hóa” Joker, một nhân vật nguyên gốc là ác nhân tâm thần, bạo lực cũng như giết người hành hạ thành phố chỉ đơn giản vì… hắn thích thế

Vậy nên, hãy cùng tôi điểm lại những quotes mà Joker đã THỰC SỰ nói và góp phần định nghĩa nên hình tượng của nhân vật này trong lịch sử, chứ không phải chỉ là một câu nói vẩn vơ và gắn mác Hoàng tử tội phạm nhé.

Chuẩn bị chưa nào? “Let’s Put A Smile On That Face!”

1 .Joker -The Dark Knight

“Tất cả những thứ đạo đức, nguyên tắc của chúng, tất cả là một trò đùa tệ hại. Gặp phải chút hiểm họa sẽ bị rũ bỏ cả thôi. Chúng nó sẽ chỉ tốt đẹp cho đến chừng nào còn có thể. Ta sẽ chứng minh cho ngươi thấy. Khi mà biến cố thực sự xảy ra, thì lũ… văn minh này, chúng sẽ ăn thịt lẫn nhau. Ngươi thấy đó, ta không phải một con quái vật, ta chỉ đi trước một bước thôi.”- The Dark Knight

Đây có lẽ chính là câu hay nhất của Joker trong The Dark Knight và định hình hoàn toàn triết lý có thiên hướng theo chủ nghĩa hư vô của hắn. Hắn không tin vào bất cứ những điều gọi là “chân thiện lý” trong tính cách của con người, và cả cái xã hội được xây dựng dựa trên thứ gọi là “đạo đức” nữa.

Sự hỗn loạn mới là thứ tạo ra vũ trụ, sự hỗn loạn nằm ở trong mỗi con người, nhân chi sơ nhưng tính không hề bản thiện. Joker tự tin mình khác biệt bởi vì hắn nhìn ra được điều đó, và chính sự hỗn loạn thuần khiết trong suy nghĩ của hắn mới là điều làm cho Joker trở nên thật sự nguy hiểm, thật sự “đi trước” tất cả.

Cái hay hơn đó chính là diễn xuất thân thể của Heath Ledger trong cảnh này khi anh gần như không hề cho máy quay có thể quay mình một cảnh cận rõ ràng và đầy đủ, anh luôn di chuyển vào trong lẫn ra ngoài khung hình, không hề tuân theo một quy luật quay phim nào cả, và không ai đoán được hành động của anh cả. Respect Heath Ledger!

2. Joker – Batman 1989

“Ngươi đã từng khiêu vũ với ác quỷ dưới ánh trăng mờ chưa?”- Batman 1989

Đây là một câu khá là hay khi ta nghĩ kỹ hơn về nó. Về mặt tính chất, nó là một câu thoại có tính plot device khiến Bruce Wayne nhớ lại kẻ đã giết gia đình mình khi trước. Về mặt nghĩa, hãy cùng nhìn “sâu hơn” chút nhé:

Ác quỷ dưới ánh trăng mờ là một khung cảnh cực kỳ “lãng mạn” nhưng mờ ảo và vô định. Ta sẽ không thể nào biết được “ác quỷ” sẽ làm gì với bản thân mình khi đón nhận việc nhảy múa cũng như hòa làm một với hắn cả về thể xác lẫn linh hồn. Và đây có lẽ chính là việc mà cả Joker lẫn Batman đều đã làm, chấp nhận một điều “đen tối” nào đó ảnh hưởng đến toàn bộ hành động của bản thân.

3. Joker – Suicide Squad

“Ta không phải là một kẻ để yêu. Ta là một ý tưởng.”- Suicide Squad

Sucide Squad năm 2016 là một phim có cốt truyện không hề hay do đã bị thay đổi tùm lum vào phút chót bởi… công ty marketing làm trailer. Thế nhưng có một điều nó đã làm khá tốt, đó là “mô tả” (flesh out) các nhân vật khá rõ ràng, đặc biệt ở bản bán đĩa hay Extended Edition. Trong đó thì có cảnh Harley đã đuổi theo Joker, gần như cầu xin tình cảm của hắn và Joker của Jared Leto đã thốt ra câu này- với một diễn xuất hơi “quá mức” (over the top) nhưng… cần thiết.

Và thật sự, đây lại là một định nghĩa cực hay về Joker. Sự điên loạn trong tính cách của hắn không hề là một chủ nghĩa cá nhân, nó là một ý tưởng có thể lây lan hay được nhân rộng, “Và một ý tưởng thì không thể nào bị tổn hại bởi đạn dược”– V for Vendetta.

Trong comics, phim hoạt hình lẫn video game thì đây lại là một điều diễn ra… thường xuyên hơn bạn nghĩ, khi Joker luôn luôn có khả năng “tiêm nhiễm” cả về tư tưởng lẫn thể xác của một nhân vật khiến cho kẻ đó trở thành một… Joker mới.

Trong phim hoạt hình, có thể kể đến Tim Drake trở thành Joker đệ Nhị trong Batman Beyond, hay một tên tội phạm quèn tự biến bản thân trở thành một Joker khác trong đầu truyện Harley Rebirth hoặc ở game Arkham Knight, chỉ với việc truyền máu đã khiến vài nạn nhân lẫn Batman có nguy cơ trở thành một Joker thật sự.

4. Joker – The Joker Ghost Stories/Batman: Endgame/ Batman #39

“Còn nhiều nơi ta cần phải đến… Nơi ta luôn thuộc về. Trong cái góc tối bé nhỏ đầy là nỗi sợ hãi trong tâm trí các ngươi. Đó mới là nơi mà ta thật sự được sinh ra.” – The Joker Ghost Stories/Batman: Endgame/ Batman #39.

Trong Batman New 52 từ #36-40 là arc truyện Endgame, và ở cuối mỗi tập truyện đều có những mẩu truyện nhỏ kể về một cô bác sĩ Mahreen Zaheer ở Arkham, đồng nghiệp của Eric Border chuyên nghiên cứu sâu về Joker.

Nếu trí nhớ tôi đúng thì cô ta đi tìm 4 bệnh nhân thoát khỏi Arkham đã từng nghe kể về Joker, nhưng những câu chuyện đều có phần… ngu ngốc như Joker là ác quỷ đầm lấy, là siêu robot hay đại loại (ở mạch chính thì Batman lại bị nghe kể Joker là một gã bất từ có cái danh là sinh vật huyền thoại của Gotham, The Pale Man)

Tuy nhiên, Mahreen và những tên tâm thần kia cuối cùng cũng mò đến được nơi cất giấu những tài liệu về Joker, hay đại loại thế. Nhưng đó là lúc những tên tâm thần phát điên lên đòi giết cô, và cô thì lại phát hiện ra Border chính là Joker, và tất cả những câu chuyện, những ghi chép có tính “chính thức” tất cả chỉ là đồ giả để dẫn dụ cô.

Vậy sự thật hắn đến từ đâu? Chẳng từ đâu cả về mặt vật lý, vì như đã nói hắn là một ý tưởng, thế nên hắn sẽ luôn luôn là một cơn điên loạn luồn lách và ẩn nấp trong nỗi sợ hãi tăm tối nhất của con người, và hắn có thể xuất hiện bất kỳ khi nào khi cơn sợ bao trùm lấy tâm hồn ta.

Cuối cùng, Joker phát cho cô 6 viên đạn, dù chỉ có 5 tên tâm thần để cô giết hết bọn điên loạn. Nhưng 6 phát súng đã nổ.

5. Joker – Batman #251/ Joker’s Five-Way Revenge

“Mạng sống của hắn trong tay ta. Ta có thể bóp chết từng hơi thở của hắn một cách dễ dàng. It nhất ta cũng sẽ có vinh quang! Nhưng đây thật là một chiến thắng vô nghĩa! Chỉ nhờ ăn may mà đòn ra tay của ta có thể hạ hắn thôi. Ta đã luôn hình dung chiến thắng của ta là kết quả của một kế hoạch độc ác- một kết thúc cho cuộc đấu đắng cay giữa Batman và ta.

— Hắn sử dùng kỹ năng thám tử và ta dùng món quà trời ban mà chúng hay bảo là sự điên loạn! Không! Nếu như nó không tuân theo cuộc chơi giữa ta và hắn bấy lâu nay, thì chiến thắng ấy vô nghĩa! Hắn sẽ sống… cho đến khi ta có thể hủy diệt hắn một cách đàng hoàng!”- Batman #251/ Joker’s Five-Way Revenge.

Đây chính là lần “trở lại” của Joker trong thời kỳ Bronze Age của comics sau nhiều năm vắng bóng. Trong câu chuyện được viết bởi Dennis O’Neil và minh họa bởi Neal Adams lừng lẫy này, Joker đã trốn ra khỏi Arkham (Thật ra khi đó chưa mang tên Arkham), đầu độc lẫn giết hại những tay sai cũ từng phản bội mình để “dẫn dụ” Batman tìm đến.

Và Joker đã thành công, Batman tìm ra tay sai Melvin bị treo cổ trong khi Joker… núp ở đằng sau cánh cửa và hạ gục Batman chỉ sau… một đấm và một đá (Trước đó Batman còn bị Melvin lấy giày đánh bất tỉnh). Hắn sững sờ không tin nổi mình đã thành công, hắn tươi cười và muốn giết Batman ngay tại đó.

Nhưng không, nếu như vậy cuộc chơi sẽ không thể nào còn tiếp tục… Sẽ rất chán và vô nghĩa nếu thắng dễ dàng như vậy… Với Joker, chiến thắng Batman gần như không có nghĩa lý gì, hắn chỉ thích vui đùa như mèo vờn chuột, khiến gã mặc đồ dơi kia phải khó chịu, phải chiến đấu với những “trò vui” của hắn. Một pha “tìm về nguồn cội” xuất thần của Joker sau 3 thập kỷ chỉ làm trò vui và “vô hại” trên nhiều phương tiện đại chúng.

Tập này cũng xuất hiện một trong những hình ảnh Batman nổi tiếng nhất của Neal Adams khi Batman phóng theo để tóm lấy Joker.

Theo Gamek