Gấc là thực phẩm dồi dào hàm lượng vitamin A, có giá trị dinh dưỡng cao đối với cơ thể. Nhưng nếu biết ăn đúng cách, đúng lúc, gấc có thể gây ngộ độc cho chính bạn.
Gấc là loại quả có giá trị dinh dưỡng cao được sử dụng trong ẩm thực lẫn trong y học. Theo các chuyên gia dinh dưỡng trong 100g thịt gấc chứa 15mg carotene và 16mg lycopen. Quả gấc càng chín thì hàm lượng carotene (tiền Vitamin A) sẽ giảm còn hàm lượng lycopen lại tăng lên.
Lycopen có tác dụng chống lão hóa, phòng chữa sạm da, trứng cá, khô da, rụng tóc, nổi sẩn…có tác dụng dưỡng da, bảo vệ da, giúp cho da luôn hồng hào, tươi trẻ và mịn màng. Vì thế mà người thường gọi gấc là loại quả đến từ thiên đường.
Tuy nhiên, ngoài những yếu tố có lợi cho sức khỏe, gấc cũng có thể gây hại nếu sử dụng sai cách. Gấc được dùng để tạo màu trong chế biến các món ăn gia đình. Nhiều người thường nghĩ rằng, thực phẩm tốt nên sử dụng tối đa có thể, chúng ta cần lưu ý và tránh những lầm tưởng này khi sử dụng quả gấc. Vì trong quả gấc có chưa rất nhiều dạng tiền Vitamin A, loại Vitamin tan trong dầu. Do vậy, Vitamin A dư thừa không thải ra khỏi cơ thể hàng ngày như các loại Vitamin tan trong nước mà tích lũy lại trong gan.
Dùng hạt gấc bừa bãi
Theo Đông Y, hạt gấc vị đắng, hơi ngọt, tính ôn, độc. Việc nhiều người có thói quen giữ hạt gấc lại để làm thuốc cần thận trọng vì hạt gấc chứa độc tính, có thể gây nguy hiểm nếu dùng không đúng cách. Không nên dùng hạt gấc làm thuốc thông qua đường uống một cách bừa bãi, chỉ nên làm thuốc dùng bôi ngoài da, liều lượng chỉ nên 2-4g/ngày. Ngoài ra, khi dùng phải nướng chín hạt.
Một số nghiên cứu về thành phần dược tính của cao lỏng hạt gấc, trong đó xác định độc tính cấp LD50 (liều dùng hạt gấc khi cho chuột uống sẽ làm 50% bị chết). Theo đó, dùng dưới liều 20g/kg không làm chuột chết, còn dùng trên 180g/kg tất cả chuột đều chết.
Ăn quá nhiều
Gấc chứa nhiều dạng tiền vitamin A. Vitamin A là vitamin tan trong dầu, khi thừa không thải ra khỏi cơ thể hàng ngày như các loại vitamin tan trong nước, mà tích luỹ lại trong gan nên dùng thời gian dài có thể gây ngộ độc. Nếu dùng quá nhiều tiền vitamin A gây tích trữ dưới da sẽ gây vàng da.
Ở người lớn, lạm dụng vitamin A sẽ có các biểu hiện như đau đầu, mệt mỏi, buồn nôn, khô da, rối loạn kinh nguyệt ở phụ nữ. Đối với trẻ em, khi sử dụng quá lượng vitamin A cần thiết cho cơ thể, trẻ thường chậm tăng cân, tăng chảy máu và đau xương, kìm hãm sự phát triển xương làm trẻ chậm lớn…
Lạm dụng nhiều dầu gấc.
Không nên dùng quá nhiều dầu gấc trong một ngày. Người lớn mỗi ngày chỉ nên dùng 1-2ml dầu gấc, chia làm 2 lần, dùng trước bữa ăn. Khi đã dùng dầu gấc thì không ăn đồng thời các rau quả giàu beta caroten như bí đỏ, cà rốt, đu đủ… trong cùng 1 ngày hoặc liên tục trong 1 thời gian, để tránh gây vàng da.