Đại dương bao la chứa đựng bao loài động vật thú vị nhưng cũng đầy nguy hiểm trong đó có cá mập – sát thủ đại dương, một trong những loài vật nguy hiểm nhất trên trái đất. Với bộ hàm to khỏe, những chiếc răng sắc nhọn, cá mập sở hữu khả năng diệt con mồi trong nháy mắt. Ngoài cá mập trắng, cá mập đầu búa, cá mập bò thì họ hàng nhà cá mập còn có khá nhiều thành viên khác cũng không kém phần nguy hiểm.
1: Cá mập trắng lớn
Cá mập trắng lớn là loài cá ăn thịt lớn nhất trên trái đất, khi trưởng thành có chiều dài trung bình là 15 feet (4,6 mét), mặc dù các mẫu vật của loài cá này thường là 20 feet (6 mét) và nặng 5.000 pounds (2.268 kg)
Loài cá này có thể hại người, chắc chắn chúng đã làm nhiều lần, chủ yếu là ngoài khơi của nước Úc, và một vài nơi khác trên thế giới nữa. Từ 18 đến 25% bộ não của chúng dùng cho khứu giác, trong khi những ống chứa đầy chất đặc quánh trên mặt chúng, trông giống những đóm đen, tiếp nhận những kích thích điện phát ra từ con mồi tiềm năng. Trọng lượng to lớn của cá mập trắng, và hàm răng nhọn sắc biến nó trở thành kẻ săn mồi đáng sợ. Nó cũng là con vật khó trốn tránh, với phương pháp mai phục từ bên dưới. Cá mập trắng thích ăn những con thú có vú nhiều mỡ hơn để lấy năng lượng. Trong một nghiên cứu, cá mập trắng lớn đã từ chối hoàn toàn một con cừu khi được cho lựa chọn giữa xác một con cừu và xác một con heo hay hải cẩu. Cá mập trắng không phải là loại cá để chọc giận, nhưng nó cũng không tấn công bừa bãi. Người ta tin rằng chúng tấn công con người vì nhìn từ bên dưới chúng nhầm lẫn con người với hải cẩu, đặc biệt khi con người bơi trên ván lướt sóng.
2: Cá mập Cookiecutter
Loài cá mập sáng sủa này chỉ dài từ 17 đến 22 inch, nhưng những gì mà chúng thiếu về kích thước được đền bù bằng sự kinh tởm (cũng như rất kỳ lạ). Như bạn thấy, loài cá mập có hình dáng giống điếu xì gà này lảng vảng trong nước, chờ đợi cho con mồi lớn hơn xuất hiện. Thân chúng phát quang, ngoại trừ một khoanh cổ tối phía sau đầu, và người ta nghĩ phần tối này là giả làm cái bóng một con cá nhỏ, hoạt động như miếng mồi nhử.
Mặc dù loài cá mập cookiecutter có thể ăn nguyên một con mực ống, đặc điểm nổi tiếng nhất của nó là ăn bám. Đầu tiên, chúng gắn chặt vào sinh vật lớn hơn bằng cách ấn chiếc môi hút của chúng vào thịt con vật. Một khi chúng đã bám chặt, con cá mập này cắn vào vật chủ. Răng trên hoạt động như một cái mỏ neo, trong khi hàm dưới di chuyển lui tới như một cái cạo bằng điện. Tiếp theo con cá mập này vặn người và xoay, cho tới khi chúng cắt ra được một miếng thịt rộng khoảng 2 inch và sâu 2,8 inch.
Thực tế cá mập cookiecutter ăn những loài sinh vật có kích thước trung bình và lớn cùng chia xẻ nơi sống ở vùng nhiệt đới. Cá voi, cá heo, cá mập, hải cẩu và cá có xương đã bị phát hiện là những kẻ đã bị chúng làm bị thương. Quái thú nhỏ nhắn đáng sợ này cũng được biết là từng cắn tàu ngầm, dây cáp dưới nước, và thậm chí là con người.
3: Cá mập kiếm mũi dài
Hãy nhìn vào gã cá mập kỳ lạ tiếp theo này xem sao. Longnose sawshark là một trong sáu loài cá mập có kiếm, nó có thể dài đến 4 feet rưỡi. Mũi có răng cưa, dài với những hàng răng nhọn hoắt chiếm đến một phần ba trọng lượng của chúng.
Cá mập kiếm mũi dài cũng có những chiếc râu dài mọc xuống hai bên của chiếc mũi – khá giống râu – và dùng nó để tìm thức ăn. Chiếc râu này có thể cử động hoàn toàn dễ dàng, và chúng cảm nhận những rung động cũng như điện sinh học, tương tự như cách cá nhám búa tìm ra bữa snack cá đuối ưa thích. Những gì thậm chí còn thú vị hơn là chiếc râu này rất nhạy cảm khi đụng chạm và nếm mùi – điều này làm chúng trở nên hoàn hảo khi cảm nhận con mồi đang trốn dưới cát.
Khi cá mập kiếm mũi dài tìm thấy con mồi, nó đảo chiếc mũi xung quanh, làm bị thương, và thậm chí đâm xiên qua con mồi thiếu may mắn của nó. Con cá mập lắt đầu nó rất mạnh cho tới khi con mồi rơi ra khỏi chiếc mũi nhiều răng của nó, và sau đó nó hút con mồi vào miệng và nhai nát bằng răng nhọn.
4: Cá mập bò ( Bull Shark)
Cá mập bò được đặt tên như vậy vì dáng vẻ rất rắn chắc và đáng sợ đối với con mồi. Chúng có đôi mắt nhỏ, vì thế chúng dùng cơ quan thính giác đặc biệt khi săn mồi. Chúng cũng có những cơ quan đầy chất đặc quánh nhỏ xíu ở đầu để cảm nhận dòng điện từ của con mồi từ đằng xa. Bơi với tốc độ chóng mặt, chúng nhảy bổ vào con mồi và diệt chúng bằng những hàm răng hình lưỡi cưa ( liên tục thay thế).
5: Cá mập đầu búa
Cá đầu búa này là một trong chín loài cá lớn nhất. Loài cá mập này khi trưởng thành có thể dài đến 20 feet (6 mét) và nặng tới 1.000 pounds (450 kg).
Tên loài cá mập này được đặt theo chiếc đầu đặc biệt của nó. Cá mập đầu búa có hai con mắt đặt ở hai bên “cephalofoil” – cái búa, giúp chúng có thể nhìn thấy cả ở phía trên và phía dưới trong cùng lúc. Cá mập đầu búa có khả năng xoay chuyển rất linh hoạt với tốc độ cao. Loài cá này thường bơi theo đàn vào ban ngày, và có trật tự quyền lực chặt chẽ ở trong nhóm.
6: Cá mập hổ
Cá mập hổ là loài săn mồi hung dữ bừa bãi, chúng nuốt bất cứ thứ gì tìm thấy được. Loài cá này có thể đạt tới 14 ft (4,25 m) và 1.400 lbs (tới 635 kg) với tuổi thọ lên đến 50 năm.
Cá mập hổ là một loài cá săn mồi dũng mãnh. Nhờ tiến hóa, cá quen với môi trường sống trong những vùng nước sâu, nó có thể vượt qua những diềm sắc cạnh của bãi đá ngầm, đi vào các lạch nước để tấn công con mồi. Ban tối, cá thay đổi chiến thuật, nó len lỏi dọc theo các bãi đá để kiếm thức ăn ở dưới đáy đại dương. Miệng của cá mập hổ rất lớn và khỏe, với những chiếc răng dẹp có khía và sắc nhọn, hoàn hảo để có thể nghiền nát nhiêu thứ thức ăn cứng. Răng mới sẽ mọc thay thế những chiếc bị hỏng hay mất đi.
Cá mập hổ có thể nuốt bất cứ thứ gì, nó giống như một thùng rác của đại dương. Ngoài những thức ăn như mực, cá, cá mập nhỏ, rùa biển, hải cẩu, trong dạ dày nó còn tìm thấy cả các vật như túi nhựa, mẩu sắt vụn, lốp xe, chai thủy tinh…Cá mập hổ có khả năng nhả ra bất kỳ thứ gì nó đã nuốt bất cứ khi nào nó muốn. Cá cũng có thể dự trữ thức ăn mà không tiêu hóa trong nhiều tháng, thậm chí là nhiều năm.
7: Cá mập Mako vây ngắn – Shortfin Mako
Cá mập Mako vây ngắn là loài cá mập nhanh nhất trong nước. Nó có tốc độ ngang bằng với báo gê-pa trên đất liền. Nó phải nhanh vì con mồi của nó là cá ngừ cũng rất nhanh. Cả con mồi và kẻ săn mồi đều có chung đặc điểm cơ thể làm chúng bơi nhanh.
Cá mập Mako vây ngắn có mặt ở khắp các vùng biển nhiệt đới và ôn đới ở khắp thế giới. Chúng phân bố từ bề mặt cho tới tương đối sâu. Chúng là những tay bơi đại dương, nhưng đôi khi cũng xuất hiện gần bờ. Ở vùng nước nhiệt đới ấm, chúng bơi sâu bên dưới mặt nước vì chúng thích nước lạnh hơn.
Cá mập mako vây ngắn có tấn công người. Những người bị tấn công thường là những người lặn biển và những người cho nó ăn. Cá mập mako không bơi lại gần các bãi biển, vì thế những người bơi biển và những người lướt sóng không bị nguy hiểm bỡi loài cá mập này.
8: Cá mập miệng rộng
Từ một con cá mập miệng lớn này tới con miệng lớn khác. Cá mập miệng rộng cực kỳ hiếm và kỳ lạ đến nỗi chúng có một họ riêng trong phân loại: Họ cá Megachasmidae. Loài cá có thân thể mềm nhũn này là những tay bơi chậm chạp, có vây mềm và đuôi không đối xứng. Và bỡi vì chúng rất hiếm gặp, rất ít điều được biết về chúng.
Những gì chúng ta biết là chúng là loài ăn lọc và có thể dài tới 18 feet. Ngoài ra, cái miệng rộng được bao quanh bỡi những cơ quan phát ra ánh sáng (photophore), được nghĩ là dùng để hấp dẫn sinh vật phù du. Cá mập miệng rộng sống ở dưới sâu vào ban ngày và lên gần bề mặt vào ban đêm, theo sau nguồn thức ăn của chúng.
Rất kinh ngạc, chỉ có 54 lần được ghi lại là phát hiện loài cá này kể từ lần phát hiện đầu tiên ngoài khơi Hawaii năm 1976, khi một con bị vướng vào mỏ neo của tàu hải quân Mỹ. Chúng được phát hiện ở Thái Bình Dương, Đại Tây Dương và Ấn Độ Dương.
9: Cá mập có mào
Cá mập có mào là một loài cá mập đầu bò không phổ biến trong họ Heterodontidae, phân bố ngoài khơi phía đông Úc từ bờ biển đến độ sâu 93m. Loài cá mập này có thể được phân biệt với các thành viên khác của gia đình của nó bởi kích thước lớn của các đường vân trên đôi mắt của nó và kiểu màu. Nó thường đạt chiều dài 1,2m. Là loài hoạt động ban đêm và sinh sống ở đáy nước, xuất hiện ở nhiều nơi thuộc Thái Bình Dương và Đại Tây Dương, loài cá này thích các rạn đá và các khu vực thảm thực vật, nơi mà nó săn nhím biển và các sinh vật nhỏ khác.
Nó là loài đẻ trứng, con cái đẻ túi trứng bám vào rong biển hoặc miếng bọt biển với tua dài. Tình dục trưởng thành chậm, với một con cái trong điều kiện nuôi nhốt không đẻ trứng cho đến khi gần 12 năm tuổi. Liên minh Quốc tế Bảo tồn Thiên nhiên (IUCN) đã đánh giá này cá mập vô hại như thuộc nhóm ít quan tâm; nó là không có lợi ích kinh tế và bị tử vong tối thiểu do hoạt động đánh bắt, câu cá giải trí, và lưới cá mập. Cá mập mào có tới 300 chiếc răng, miệng có thể phồng to giúp chúng có thể nuốt được con mồi bằng nửa kích thước cơ thể.
10: Cá mập yêu tinh
Đây là loài cá sống ở vùng nước sâu, có mũi hình chiếc xẻng giúp chúng nhận diện thức ăn, khi cần, hàm của chúng có thể nhô ra. Phần lớn, cá mập yêu tinh giữ hàm của chúng gấp lại. Tuy nhiên, khi con mồi xuất hiện, hàm của chúng sẽ nhô ra như một chiếc kẹp.
Phần lớn, cá mập yêu tinh giữ hàm của chúng ‘gấp lại’ ở mức phía sau mắt. Tuy nhiên, khi con mồi xuất hiện, hàm của nó, được trang bị những chiếc răng sắc như dao cạo, chụp về phía trước hơi giống một cái kẹp. Cùng lúc, cá mập này dùng lưỡi hút con mồi không may vào cái miệng đáng sợ của nó.
Một đặc tính kỳ lạ nữa và không giống cá mập chút nào của cá mập yêu tinh là màu da hồng và màu xanh nổi bật. Những mao mạch nằm sát bề mặt thân nổi lên từ lớp da màu trắng đục, tạo cho chúng mẫu màu đặc trưng. Phát hiện lần đầu bỡi một ngư dân Nhật Bản, cá mập yêu tinh đã được phát hiện ở khắp thế giới – từ Úc đến vịnh Mexico.
Theo Banbietchua
