Chúng ta thường nghe qua những mẩu chuyện về sức khỏe của người Dao Đỏ. Quả thật người dao đỏ có những bài thuốc gia truyền từ đời xưa để lại giúp chữa nhiều loại bệnh. Những bài thuốc đó trở thành 1 nét văn hóa của họ. Những thảo dược của người Dao Đỏ giúp tăng cường chức năng gan, giúp gan khỏe mạnh, đào thải các loại virus trú ngụ trong gan, làm hạ men gan, đào thải mỡ gan, mỡ máu.

Gan khỏe, thì độc tố trong cơ thể được đào thải. Chức năng gan tốt lên, thì thận cũng sẽ tốt. Mật được sản sinh nhiều, giúp tiêu hóa thức ăn tốt hơn.

Người Dao uống rượu như nước lã

Vùng Văn Chấn, Mù Cang Chải (Yên Bái), thuộc phần đuôi dãy Hoàng Liên Sơn, là nơi cư ngụ đông đúc của người Dao Đỏ. Cộng đồng người Dao Đỏ nơi đây biết rất nhiều cây thuốc quý, đặc biệt là những cây thuốc bảo vệ lá gan.

Anh Giang Trịnh Tuân, cán bộ ở huyện Văn Chấn, là người chịu khó nghiên cứu bài thuốc của người Dao kể rằng, người Dao Đỏ ở vùng Văn Chấn và Mù Căng Chải uống rượu như nước lã mà không biết say là gì. Đám cưới của người Dao Đỏ kéo dài mấy ngày, lợn mổ la liệt và họ uống rượu thâu đêm suốt sáng được là bởi hàng ngày họ dùng những cây thuốc hoang dã trong rừng uống thay trà, thay nước.

Người Dao Đỏ nơi đây ít khi uống trà, mà họ dùng cây rừng sắc nước để uống. Lúc từ nương về, họ thường tạt vào trong rừng, ngắt bó cành lá, chặt vài đoạn dây leo, đem về băm nhỏ, phơi khô, gác trên bếp. Mỗi ngày, họ bốc một nắm, cho vào ấm, đặt trên bếp lửa giữa nhà. Từ già đến trẻ, trai đến gái đều uống thứ nước ấy, nên gần như họ miễn nhiễm với các loại bệnh về gan.

Ông Bàn Văn Quang không những là thầy cúng, mà còn là thầy thuốc trong cộng đồng người Dao Đỏ. Đun ấm nước sôi ùng ục một lúc, ông rót ra bát mời tôi. Bát nước sóng sánh có vị hơi đắng của nhiều loại thảo dược. Tuy nhiên, nuốt hết ngụm nước vào bụng, thì vị ngọt lưu luyến nơi cuống họng.

Theo ông Quang, hầu như người Dao Đỏ ở Văn Chấn, cũng như ở khắp vùng núi miền Bắc đều biết đến những cây thuốc bổ gan. Người Dao Đỏ giữ gìn sách cổ của tổ tiên rất cẩn thận. Có rất nhiều sách thuốc mô tả tỉ mỉ những cây thuốc hoang dã trong rừng dùng chữa đủ các loại bệnh.

Mỗi thầy lang học sâu một bài thuốc, tuy nhiên, thuốc chữa về gan thì thầy mo, thầy lang nào cũng biết. Người dân thì mỗi người biết một vài loại cây. Có loại chuyên về giải độc gan, có loại hạ men gan, có loại hạ mỡ gan, mỡ máu, có loại ức chế virus viêm gan, khiến chúng không hoạt động được.

Có những cây thuốc rất đơn giản, mọc nhiều trong rừng, nhưng chữa được cả bệnh xơ gan cổ trướng nặng đến mức bụng đã trướng phình lên, bệnh viện đã trả về vẫn cứu được.

Trong sách cổ của người Dao Đỏ nói rõ rằng, lá gan có vai trò quan trọng đặc biệt trong cơ thể người, nó giúp loại bỏ hóa chất khỏi cơ thể. Chất độc tồn đọng trong cơ thể là nguyên nhân chính gây ra đủ các loại bệnh, thậm chí cả tâm bệnh. Chính vì vậy, các sách cổ đều khuyên nên uống các thảo dược để bảo vệ lá gan. Lá gan khỏe, thì đường tiêu hóa khỏe và cơ thể con người sẽ khỏe.

Cây thuốc hình lá gan

Ông Bàn Văn Quang dẫn chúng tôi đi nửa ngày đường, vào trong rừng già, trèo lên các vách đá, và chỉ cho chúng tôi xem những cây thuốc đặc biệt bảo vệ lá gan con người. Theo ông Quang, cây thuốc mọc càng cao, càng lạnh, thì càng tốt. Những dãy núi đá granit thuộc đuôi dãy Hoàng Liên Sơn cao hơn 2.000m, giá lạnh quanh năm, thảo dược nào cũng quý cả.

Ông Quang chỉ tôi những sợi dây leo màu tím, to như cái đũa, nửa chìm nửa nổi dưới lớp lá. Ông nhấc một sợi dây, lần một lúc, thì thấy nó bám vào thân cây bằng cổ tay, leo lên ngọn cây, chuyền sang cây cổ thụ cao vút.

Ông Quang đưa cho tôi xem những chiếc lá. Quả thực, đi rừng nhiều, nhưng tôi chưa từng thấy thứ thảo dược nào kỳ quái như thế. Chiếc lá của nó xẻ làm đôi, trông hệt hai cái lá gan của con người. Điều đặc biệt, mặt trên của lá màu xanh, mặt dưới màu thẫm chả khác gì lá gan.

Ông Quang dùng thuổng đào bới một lúc, thì nhổ lên một chùm củ đỏ tía, rễ tua tủa. Tôi ráng sức bình sinh bẻ, những củ thuốc cứng queo, nhưng không bẻ nổi. Theo ông Quang, củ của nó rất kỳ dị, không có tinh bột, mà toàn xơ và gỗ. Dược chất tích tụ nhiều nhất ở trong phần củ.

Những người bị nhiễm độc gan, chức năng gan kém, thậm chí những người bị ung thư gan vừa điều trị bằng hóa trị, xạ trị, nếu được dùng thảo dược này, thì sẽ giúp gan hồi phục nhanh.

Gan là bộ phận cực kỳ quan trọng, là “nhà máy hóa chất” của cơ thể. Ngoài ra, gan còn sản xuất dịch mật nhằm đảm bảo quá trình tiêu hóa. Nếu gan bị tổn thương, thì toàn bộ cơ thể sẽ tổn thương và tính mạng con người sẽ nguy hiểm. Chính vì lẽ đó, nếu bảo vệ gan tốt, gan khỏe, thì bách bệnh tiêu tán.

Người Việt mắc rất nhiều bệnh lên quan đến gan. Ngoài việc uống rượu bia nhiều, sinh hoạt khá bừa bãi, thì khí khậu khắc nghiệt cũng ảnh hưởng đến lá gan người. Việt Nam là nước có tỉ lệ nhiễm virus viêm gan khá cao.

Nếu sức khỏe suy giảm, chức năng gan kém, virus hoạt động, thì hàng loạt bệnh tật sẽ xảy đến với con người, đặc biệt là ung thư gan. Chính vì thế, chăm sóc lá gan tốt, giúp gan khỏe mạnh, đào thải độc tố, là phương pháp an toàn, hiệu quả, mà rẻ nhất.

Theo lời ông Bàn Văn Quang, hoạt chất trong những thảo dược bảo vệ gan của người Dao Đỏ tuy không tiêu diệt được virus trú ngụ trong gan, nhưng nó tạo ra môi trường không phù hợp, khiến virus không phát triển, sinh sôi được.

Dùng thảo dược này trong thời gian lâu dài, những loài virus trú ngụ trong gan ngừng hoạt động, hoặc sẽ bỏ đi. Nhiều người dùng kiên trì, đã âm tính với virus viêm gan, đặc biệt là viêm gan B.

Ông Quang đã đưa thảo dược lá gan về vườn nhà trồng, nhưng chúng lên rất chậm. Để có được những rễ cây, đoạn dây lá gan nhỏ như cái đũa, phải mất hàng chục năm trời, thậm chí vài chục năm, nên những quần thể cây lá gan trên dãy Hoàng Liên Sơn thực sự là một kho báu vô giá.

Người Dao Đỏ ở vùng Văn Chấn, Mù Cang Chải rất có ý thức bảo tồn, chỉ khai thác chọn lọc. Họ đào một cây, lại cắt mấy đoạn dây dâm xuống đúng chỗ vừa khai thác.

Lương y Phạm Văn Thanh, ông lang nổi danh với bài thuốc dạ dày, là người có nhiều năm bỏ công sức nghiên cứu về những cây thuốc mà người Dao Đỏ sử dụng. Theo anh, người Dao Đỏ biết rất nhiều cây thuốc bảo vệ lá gan, nên trai gái, già trẻ đều uống rượu rất khỏe mà không say, cũng chẳng bệnh tật.

Những thứ nước uống hàng ngày của họ đều giúp tăng cường chức năng gan, giúp gan khỏe mạnh, đào thải các loại virus trú ngụ trong gan, làm hạ men gan, đào thải mỡ gan, mỡ máu. Gan khỏe, thì độc tố trong cơ thể được đào thải. Chức năng gan tốt lên, thì thận cũng sẽ tốt. Mật được sản sinh nhiều, giúp tiêu hóa thức ăn tốt hơn. Nói chung, khi chức năng gan tốt, thì nhiều bệnh tật tan biến.

Những thảo dược dùng như nước uống hàng ngày của người Dao đều không có phản ứng phụ. Nếu có bệnh, thì nó trị bệnh, còn không có bệnh, thì nó có tác dụng bồi bổ cơ thể, tăng cường chức năng các bộ phận trong cơ thể, giải độc. Vậy nên, người bình thường vẫn nên dùng. Nếu chúng ta uống nhiều rượu, khi dùng thảo dược này, nó sẽ đào thải độc tố trong rượu, giúp bảo vệ gan.

Đồ ăn thức uống bây giờ nhiễm độc nhiều, nên dùng thảo được này sẽ hỗ trợ giúp gan đào thải độc tố. Khi độc tố được đào thải, thì nhiều loại bệnh sẽ không tìm đến, đặc biệt là ung thư. Cũng theo lương y Thanh, rất hiếm khi thấy người Dao mắc bệnh ung thư, bởi có thể những thảo dược giải độc đã giúp họ tránh được căn bệnh này.

Các lương y, nhà khoa học thuộc Cty Cổ phần Dược thảo Fansipan đã nghiên cứu, lựa chọn những thảo dược tốt nhất mà người Dao Đỏ sử dụng cả ngàn năm qua, để chế biến dưới dạng trà, thuận tiện cho mọi người sử dụng hàng ngày, bảo vệ sức khỏe.