Lương y Bùi Hồng Minh – Chủ tịch Hội Đông Y Ba Đình, Hà Nội cho biết bèo cái tía là một vị thuốc quý và một “mỹ phẩm” dành cho chị em phụ nữ.
Nhập bèo cái tía về làm thuốc
Bèo cái được trồng ở khắp các nơi có hồ ao ở nước ta, ở nông thôn cũng như ở thành phố, vì toàn cây được dùng để nuôi lợn. Toàn cây có một chất gây ngứa tan trong nước, chưa xác định được. Tuy nhiên, theo các chuyên gia đông dược thì đây là vị thuốc quý.
Ông Phạm Vũ Khánh – Cục trưởng Cục Y dược Cổ truyền Bộ Y tế cho biết, bèo cái tía Việt Nam có rất nhiều. Đây đây là vị thuốc quý có thể chữa bệnh ngoài da và phục vụ làm đẹp nhưng nếu muốn làm thuốc thì phải trồng ở vùng nước sạch, đảm bảo, giá thành rất cao. Vì thế hiện nay chúng ta hầu như bỏ qua nguồn nguyên liệu trong nước mà nhập khẩu bèo cái tía từ Trung Quốc về.
Lương y Bùi Hồng Minh cho biết bèo cái (hay còn gọi là bèo ván, bèo tai tượng, bào tía, thủy phù liên, đại phiêu…) được Đông y gọi là phủ bình, có vị cay, tính lạnh, đi vào kinh phế và kinh bàng quang có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu, chữa dị ứng, phát ban, cho ra mồ hôi để giải cảm.
Theo Đông y, bèo cái vị cay, tính lạnh, vào các kinh phế và bàng quang, có tác dụng phát hãn giải biểu (làm ra mồ hôi để giải cảm), thấu chẩn chỉ dương (làm cho ban chẩn mọc ra ngoài và chống ngứa), lợi thủy tiêu thũng.
Chúng ta có thể thu hái quanh năm, nhưng tốt nhất vào mùa hạ, lúc cây có hoa. Có thể dùng tươi hoặc phơi khô dùng dần.
Công dụng để chữa mẩn ngứa, eczema, tiêu độc, mụn nhọt, ho, hen suyễn, thông kinh, đái buốt, đái dắt…
Chính nhờ dược tính trên nên bèo cái được xem là vị thuốc giúp làm đẹp. Theo bí kíp dân gian, phụ nữ Nhật đã dùng bèo cái tán mịn làm mặt nạ trắng da. Họ xem bèo cái như loại mỹ phẩm làm đẹp quý và rẻ tiền.
Công thức làm đẹp với bèo cái
Cách 1: Lấy bèo cái về, bỏ hết phần rễ, lá vàng, rửa sạch, phơi khô trong bóng râm rồi tán mịn nhỏ. Sau đó lấy mật ong hòa với bột bèo cái, dung làm mặt nạ, để qua đêm.
Cách 2: Dùng bột bèo cái trộn với chút giấm (nồng độ vừa phải), đắp hỗn hợp này lên mặt để làm trắng, mịn da.
Cách 3: Lấy bèo cái tươi, bỏ rễ, rửa sạch, ngâm muối rồi giã nát, cho thêm một chút muối và đắp vào chỗ mụn trứng cá, ngày 1 lần và vào trước khi đi ngủ. Cần lấy một lượng vừa phải tùy theo từng vết trứng cá.
Ban đầu đắp sẽ thấy ngứa, sau đó sẽ quen dần. Cách này không chỉ giúp mát da, tiêu độc mà còn trừ ngứa.
Ngoài ra, bèo cái tía còn được sử dụng để chữa các bệnh khác như bệnh hen suyễn, bệnh eczema, viêm xoang và bệnh trĩ.
Để chữa hen suyễn, lương y Minh cho biết chúng ta có thể lấy 100g bèo cái cắt bỏ rễ, lá vàng, rửa sạch, ngâm nước muối loãng (5-10), vớt ra để ráo nước, giã/xay lấy nước, hòa thêm với nước lọc và xirô chanh cho vừa đủ 100ml.
Uống 2 – 3 lần/ngày, 10 ngày sẽ đỡ (mới uống có thể thấy ngứa cổ trong vòng 10 phút, nhưng sau quen dần và hết ngứa).
Để chữa bệnh eczema, tuỳ vào vùng da bị bệnh để có số lượng bèo cái tía. Bèo cái rửa sạch, giã nát, thêm ít muối, đắp cả nước lẫn cái lên chỗ bị eczema.
Kết hợp uống bèo cái khô 30g, kim ngân hoa 20g, bồ công anh 20g, thổ phục linh 15g, ké đầu ngựa (phải sao hết lông) 15g, kinh giới 10g. Uống 1 thang/ngày, liên tục từ 7 – 10 ngày.
Chữa viêm xoang mũi mạn tính: Bèo cái khô 10g, bạch chỉ 5g, hoàng cầm 5g, kim ngân hoa 8g, cam thảo 4g, sắc nước uống 1 thang/ngày thay trà. Uống dài ngày.
Chữa đi tiểu buốt, đái dắt: Bèo cái khô 20g, mã đề 20g, lá cối xay 20g, râu ngô 20g, kim ngân hoa 10g, kim tiền thảo 20g, tỳ giải 10g, đem sắc uống.
Chữa viêm thận cấp tính: Bèo cái khô 60 – 70g, đậu đen (sao lên) 30 – 40g, sắc uống thay trà hàng ngày.
Chữa cảm nóng (cảm phải khí nóng), đầu, mặt sưng, ngứa, mắt đau, khắp mình nổi mẩn ngứa, sưng phù: Bèo cái bỏ rễ, bạc hà, kinh giới, mỗi thứ một nắm tươi (30g) sắc nước uống, xông.
Lương Y Minh cho biết bài thuốc này đã được lược vào danh sách cây thuốc quý ở Việt Nam. Ông Minh cho rằng chúng ta có thể sử dụng nó bằng tự nuôi trồng không cần phải nhập khẩu.
