Dậy thì sớm ở trẻ là một trong những lo lắng hàng đầu của các bậc cha mẹ. Bởi đây là sự phát triển không bình thường ở trẻ, có thể ảnh hưởng nặng nề tới tâm lý và sức khỏe của trẻ sau này.

Dấu hiệu trẻ dậy thì sớm

– Bé gái trước 10 tuổi đã có kinh nguyệt, ngực phát triển, âm đạo tiết chất nhờn, có lông mu, lông nách và thích làm điệu.

– Bé trai trước 9 tuổi phát triển tình dục, vỡ tiếng, có ria mép, mụn trứng cá. Ngoài ra, nếu quan sát kỹ, cha mẹ có thể thấy dương vật trẻ to dài, sẫm màu hơn bình thường, tinh hoàn lớn hơn 4ml.

– Chiều cao của trẻ tăng cao hơn so với trẻ cùng tuổi từ 7 – 15 cm.

Nguyên nhân trẻ dậy thì sớm

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn tới dậy thì sớm, một trong những nguyên nhân chính đó là:

– Thức ăn dư thừa dinh dưỡng: Lượng thức ăn nạp vào cơ thể trẻ quá nhiều khiến trẻ có nguy cơ bị béo phì. Trong khi đó, tỉ lệ trẻ béo phì dậy thì sớm cao hơn so với những trẻ có trọng lượng bình thường khác.

– Độc tố bisphenol hay DDT cũng là nguyên nhân dẫn tới dậy thì sớm ở trẻ. Hai chất này có tác động tiềm ẩn tới tuyến tiền liệt ở bé trai. Thậm chí nó có thể ảnh hưởng tới bào thai, trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ. Như vậy, nguy cơ trẻ bị dậy thì sớm có thể ngay từ trong bụng mẹ nếu mẹ không chú trọng tới việc sử dụng hóa chất. Các chất này chủ yếu có trong chai nhựa, hộp đựng thực phẩm bằng nhựa hay như thuốc trừ sâu còn tồn đọng trên rau củ quả.

– Trẻ thường xuyên xem phim ảnh, truyện về giới tính, bị stress khiến cơ thể trẻ tiết ra horemone kích thích giới tính dẫn tới dậy thì sớm.

– Cha mẹ cho trẻ ăn quá nhiều thịt cũng là nguyên nhân khiến trẻ dậy thì sớm. Vì các chất kích thích tăng trưởng có trong động vật có thể tác động tới trẻ khiến trẻ có những biểu hiện dậy thì khi chưa đến tuổi.

Tác hại của việc dậy thì sớm

Dậy thì sớm ở trẻ được coi là tình trạng phát triển không bình thường, vì vậy nó sẽ gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng về tâm lý cũng như sức khỏe của trẻ, điển hình như:

– Chiều cao của trẻ sau này sẽ thấp hơn so với bạn bè bình thường. Vì khi trẻ dậy thì sớm các đầu xương sẽ đóng khép sớm, rút ngắn thời kỳ tăng trưởng của xương, dẫn tới trẻ sẽ thấp hơn khi bạn bè cùng tuổi trưởng thành.

– Tâm lý bất ổn là tác hại thứ 2 trẻ phải gánh chịu. Một số trẻ dậy thì sớm cảm thấy mặc cảm với bạn bè, mọi người, đặc biệt là bé gái. Dậy thì sớm, bé gái thường có kinh nguyệt sớm, phát triển ngực, lông mu, lông nách… khiến bé gái có xu hướng e ngại, sống khép kín, thậm chí là trầm cảm.

– Bé gái dễ bị quấy rối tình dục vì phổng phao hơn so với các bạn gái khác, là đối tượng của kẻ xấu lợi dụng. Đồng thời, bé gái cũng sẽ dễ mắc các bệnh về tim mạch, tiểu đường, ung thư vú.

– Bé trai dễ có ham muốn tình dục trước tuổi. Bé gái dễ bị lợi dụng và mang thai ngoài ý muốn, lây nhiễm các bệnh về tình dục như lậu, giang mai, HIV…

Cha mẹ nên làm gì khi trẻ dậy thì sớm?

Khi nhận thấy con có dấu hiệu dậy thì sớm, cha mẹ cần bình tĩnh đưa con đến khám bác sĩ nội tiết ngay lập tức. Tại bệnh viện, trẻ sẽ được xét nghiệm máu, nước tiểu, siêu âm, chụp x-quang… để tìm ra nguyên nhân vì sao trẻ dậy thì sớm và kê đơn thuốc phù hợp. Điều trị sớm sẽ giúp con phát triển bình thường trở lại và khi đến tuổi dậy thì, con cũng sẽ dậy thì như bạn bè trang lứa.

Ngoài ra, cha mẹ cần phải thường xuyên quan tâm hơn đến trẻ dậy thì sớm như tâm sự cùng con, hướng dẫn con chăm sóc vệ sinh vùng kín (đặc biệt bé gái). Đối với bé trai, dậy thì sớm sẽ khiến con suy nghĩ lệch lạc về tình dục, ham muốn tình dục sớm, dễ bị rối loạn tâm lý và ảnh hưởng đến tương lai sau này, vì vậy, cha mẹ cần phải chia sẻ, động viên, giải thích cho con hiểu và vượt qua giai đoạn khó khăn này.

Đồng thời, cha mẹ cần tôn trọng trẻ, giúp trẻ chấp nhận sự thay đổi của bản thân một cách tốt nhất để không cảm thấy mặc cảm với chính mình.

Cách phòng ngừa dậy thì sớm ở trẻ

Để con không rơi vào tình trạng dậy thì sớm, cha mẹ cần phòng ngừa cho con ngay từ khi còn nhỏ như:

– Chế độ ăn uống phù hợp, đa dạng, nhiều rau xanh. Tuyệt đối cha mẹ không thay thế rau xanh bằng thịt. Vì thịt động vật là nguyên nhân hàng đầu gây dậy thì sớm ở con.

– Chú ý đến việc dùng thuốc bổ cho con, đây cũng là nguyên nhân khiến con dậy thì sớm. Nếu có nhu cầu sử dụng thuốc bổ cho trẻ cần hỏi ý kiến của các bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo các thành phần có trong thuốc bổ không làm con dậy thì sớm.

– Đối với bé gái, mẹ tuyệt đối không cho con sử dụng mỹ phẩm sớm. Trong mỹ phẩm có chứa nhiều hóa chất độc hại và không loại trừ trường hợp chứa hóa chất gây dậy thì sớm ở con.

– Nên sử dụng các loại nhựa an toàn khi đựng thức ăn và đựng nước trong bình thủy tinh thay vì bình nhựa để hạn chế chất bisphenol – chất gây dậy thì sớm ở con.

– Trong thời gian cho con bú, nên cân nhắc sử dụng thuốc, mỹ phẩm khi uống và bôi lên ngực.

– Không cho con xem phim, tranh ảnh có yếu tố kích dục. Đặc biệt, tuyệt đối không để bé nhìn thấy cha mẹ lúc “thân mật”.

– Hạn chế đồ ăn nhanh cho con vì chứa nhiều chất phụ gia và dầu mỡ, có thể gây dậy thì sớm ở trẻ.

– Khuyến khích con tập thể dục, thể thao, tham gia các hoạt động vui chơi ngoài trời, dã ngoại để tăng cường sức khỏe và phát triển lành mạnh.